۱۴۰۳؛ سالی پر از چالش‌های عمومی صنعت فولاد در تولید و سودآوری

 فولاد ایران زیر فشار؛ چشم‌انداز تاریک یک صنعت استراتژیک

صنعت فولاد ایران در سال ۱۴۰۳ با بحرانی چندوجهی مواجه شد؛ از یک‌سو کاهش شدید در تخصیص انرژی (برق و گاز)، از سوی دیگر فشارهای ناشی از تحریم‌های خارجی، و در کنار آن محدودیت‌های داخلی در سیاست‌گذاری صادرات و قیمت‌گذاری دستوری. حاصل این سه‌ضلعی بحران، رکودی بی‌سابقه در تولید و کاهش سودآوری بسیاری از شرکت‌های فولادی بود.

در حالی‌که ظرفیت اسمی زنجیره فولاد ایران از مرز ۳۰ میلیون تن عبور کرده، اما بخش زیادی از این ظرفیت به‌دلیل ناپایداری زیرساخت‌ها و ضعف سیاست‌های پشتیبان بلااستفاده مانده است.

ناترازی انرژی؛ عامل اصلی اختلال در تولید

قطعی‌های مکرر برق و محدودیت‌های گازی، به‌ویژه در فصول پُرمصرف، فعالیت کارخانه‌ها را مختل کرد. بسیاری از تولیدکنندگان فولاد، از جمله واحدهای نورد، کوره‌های قوس الکتریکی و تولیدکنندگان شمش، با کاهش راندمان، فرسایش تجهیزات و زیان عملیاتی مواجه شدند.

برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که تولید برخی شرکت‌های خصوصی تا ۴۰٪ افت کرده و ده‌ها هزار میلیارد ریال خسارت مستقیم و غیرمستقیم به صنعت فولاد وارد شده است.

 بحران سودآوری؛ فشار تورم، رکود بازار و محدودیت‌های ارزی

در کنار مشکل تأمین انرژی، افزایش هزینه‌های مواد اولیه، حمل‌ونقل، و دستمزدها از یک‌سو، و افت قیمت جهانی فولاد و رقابت سنگین در بازارهای صادراتی از سوی دیگر، سودآوری شرکت‌های فولادی را با کاهش چشمگیر روبه‌رو کرده است.
به‌ویژه شرکت‌هایی که وابستگی بیشتری به بازار داخلی دارند یا سهم اندکی از صادرات دارند، فشار بیشتری را متحمل شدند.

 فولاد اکسین خوزستان؛ تصویر متفاوت از دل بحران

در این میان، شرکت فولاد اکسین خوزستان به‌عنوان تنها تولیدکننده ورق‌های عریض و آلیاژی در منطقه خاورمیانه، توانست مسیر متفاوتی در سال ۱۴۰۳ رقم بزند. درحالی‌که بسیاری از شرکت‌ها درگیر حفظ بقا بودند، فولاد اکسین موفق به ثبت رکوردهای تاریخی در تولید و صادرات شد.

✳️مهم‌ترین دستاوردهای فولاد اکسین در سال ۱۴۰۳:

• تولید ۷۲۸ هزار تن محصول نهایی؛ دومین رکورد بزرگ تاریخ این شرکت؛

• رکورد ۸۳ هزار تن تولید ماهانه در فروردین‌ماه ۱۴۰۳؛

• کاهش ۶۰ درصدی توقفات خطوط تولید و دستیابی به ۹۴٪ آمادگی عملیاتی تجهیزات؛

• پیشتازی در تولید ورق‌های خاص آلیاژی و API برای صنایع نفت، گاز و انرژی؛

• حضور مؤثر در نمایشگاه‌های بین‌المللی مانند ایران‌اکسپو ۲۰۲۴ و امضای دو تفاهم‌نامه صادراتی مهم؛

• آغاز پروژه ساخت نیروگاه برق اختصاصی ۲۲ مگاواتی برای مقابله با ناپایداری انرژی؛

• گسترش بازار صادراتی به بیش از ۱۸ کشور و تثبیت جایگاه در بورس کالا.

 سه‌ضلعی موفقیت اکسین: بهره‌وری، فناوری، بازار

تجربه فولاد اکسین نشان داد که حتی در سالی دشوار، با ترکیبی از راهبردهای هوشمندانه می‌توان نه‌تنها بحران را مهار کرد، بلکه رشد نیز تجربه نمود:

1. افزایش بهره‌وری عملیاتی: با اصلاح فرآیندها، بهره‌گیری از نگهداری پیشگیرانه و افزایش آمادگی تجهیزات.

2. سرمایه‌گذاری در فناوری و نوآوری: از هوش مصنوعی در کنترل کیفی تا همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان.

3. تمرکز بر توسعه بازارهای صادراتی: ورود به بازارهای جدید در خاورمیانه، اروپا و آفریقا و تثبیت برند صادراتی شرکت.

📌 جمع‌بندی نهایی:

سال ۱۴۰۳، سالی پُر از چالش برای صنعت فولاد ایران بود؛ اما تجربه فولاد اکسین خوزستان نشان داد که با برنامه‌ریزی دقیق، نگاه صادرات‌محور و اصلاح درونی، می‌توان حتی در شرایط سخت نیز پیش رفت.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که سیاست‌گذاران صنعتی کشور، با حمایت هدفمند از بنگاه‌های تولیدی، فراهم‌سازی زیرساخت‌های انرژی و رفع موانع صادرات، زمینه‌ساز رشد پایدار صنعت فولاد در دهه پیش‌رو شوند.