در حال حاضر بیش از حد به تولید شمش فولادی وابسته است و این وابستگی، موجب کاهش انعطاف‌پذیری تولیدکنندگان در برابر تغییرات بازار جهانی شده است.
در حالی که بسیاری از کشورها به سمت تولید فولادهای خاص و محصولات با ارزش افزوده بالاتر حرکت کرده‌اند، بخش عمده‌ای از فولاد ایران همچنان در قالب شمش، اسلب و بیلت به فروش می‌رسد. این موضوع در شرایطی که قیمت‌های جهانی فولاد دچار نوسان هستند، ریسک‌های زیادی برای تولیدکنندگان ایرانی به همراه دارد. یکی از راهکارهای اساسی برای افزایش سودآوری صنعت فولاد، تنوع‌بخشی به سبد محصولات و تولید فولادهای خاص و صنعتی است.
این اقدام نه تنها به کاهش وابستگی به صادرات شمش فولادی کمک می‌کند، بلکه بازارهای جدیدی را برای فولادسازان ایجاد می‌کند. فولادهای زنگ‌نزن، فولادهای با استحکام بالا و ورق‌های فولادی پیشرفته، محصولاتی هستند که در صنایع خودروسازی، کشتی‌سازی و لوازم خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند و ارزش افزوده بالایی دارند. فولاد خوزستان نیز در راستای این استراتژی، برنامه‌هایی برای تنوع‌بخشی به سبد محصولات خود و کاهش تمرکز بر تولید شمش فولادی تدوین کرده است.
افزایش ظرفیت تولید اسلب و توسعه محصولات فولادی با فناوری‌های پیشرفته، بخشی از این راهکارهاست. اما برای تحقق این هدف، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و ایجاد زیرساخت‌های تولیدی مناسب، یک ضرورت است.
در سطح کلان، صنعت فولاد ایران باید از سیاست تولید صرف مواد اولیه فاصله گرفته و به سمت تولید محصولات نهایی و فولادهای تخصصی حرکت کند. این رویکرد می‌تواند به افزایش ارزش افزوده، کاهش وابستگی به بازارهای ناپایدار شمش فولادی و تقویت رقابت‌پذیری در سطح جهانی کمک کند. در نهایت، بدون تحول در سبد تولیدی، صنعت فولاد ایران همچنان در معرض نوسانات شدید بازار جهانی قرار خواهد داشت.
حرکت به سمت تولید محصولات پیشرفته‌تر، نه تنها راهکاری برای افزایش سودآوری است، بلکه یک ضرورت برای حفظ جایگاه ایران در صنعت فولاد جهان محسوب می‌شود.
